Zekeriya Ekinci yazdı: SOYKIRIM VE KİTAP

Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı döneminde kurulmuş en büyük toplama, zorunlu çalışma ve sistematik katliam ve imha kampının adını ve nerede kurulu olduğunu sorsam bilir misiniz?

Hani, soykırım nedeniyle Yahudi ve komünistlerin belli aralıklarla birkaç dakika içinde “zyklon” gazıyla imha edildikleri o ünlü ölüm mekânı olan yer!

Yolunuz bir kitabevine ya da büyük bir marketin kitap reyonuna düşerse eğer “uluslararası çoksatan” serisinden gerçek bir yaşam öyküsünden esinlenerek yazılan Auschwitz Kütüphanecisi romanını mutlaka alıp okumalısınız. Pegasus Yayınları arasında çıkan ve bu yılın ilk ayında yayımlanan roman, aynı zamanda gazeteci olan İspanyol yazar Antonio G. İturbe’ye ait. Kitabın başarılı çevirmeni ise Ceren Kıran.

Polonya’nın Oswiecim şehri sınırları içinde kurulu Aushwitz-Birkenau adıyla anılan kamp ceset yakan fırınlarıyla gece gündüz çalışan ve yaşamı yok eden bir fabrika görünümündedir. İnsanlar günlük yaşar bu kampta. Kuşlar bile konamaz tellerine kampın. Ölümün yönü canlı olan her şeyedir. Öyle bir yer ki ölüm ansız bir andır!

Okuyucu, inadına bir direncin de tanıklığını yapar. Nitekim zafer için mücadele etmeyenin acı karşısında ağlamaya bile hakkı yoktur ölüm kampında.

Yazım ve dizgede, kurgu bağlantısında, paragraflar arası uyum ve anlatımda kusursuz olan roman dünya klasiği olma yolunda.

Roman boyunca yazarın başarılı betimi, okuru bir an sinema salonunda film izlemeye taşır gibidir. Okuyucu paragraf karelerinin heyecanına kaptırır kendini. Işıklar yanarken akşam olmuştur artık. Ama siz yine de film salonunun karanlığı içindesinizdir.

Her paragrafın karesi, beyinden silinmez denlidir.

“… Ceset sürüklemek feci bir şey. Önce onları diğer bedenlerden ayırmak lazım, kollar düğüm olur, kan ve diğer şeylerle yapış yapış olur. Onları ellerinle tuttuğundan ellerin ıslanır. Kısa süre içinde ellerin sıvılardan öyle kaygan olur ki hiçbir şey tutamazsın. Sonunda ölen yaşlıların bastonlarını kullanarak cesetleri boyunlarından çekeriz, en iyi çözüm budur. Yukarıda onları yakarlar.”

Zyklon gazıyla ölümün resmi daha da farklıdır.

“… İçeri girince üst üste yığılmış ceset yığınıyla karşılaşıyorsunuz. Çoğu kesin ezilerek, boğularak ölüyordur. O zehir geldiğinde vücut korkunç tepki veriyor olsa gerek; herhalde nefes alamıyor, çırpınıyorlar. Cesetler dışkı içinde kalıyor. Gözleri yuvalarından çıkmış oluyor, vücutları içeriden patlamış gibi kanıyor. Kolları çaresizce tutunacak bir yer arar gibi diğerlerine sarılmış oluyor, boyunları nefes alabilmek için öyle yukarı çıkmış ki kırılacak gibi duruyor.”

Gerçeğe dayalı romanın konusu ilginçtir. Henüz on dört yaşında olan Dita, Naziler tarafından esir alınan ve Auschwitz toplama kampına götürülen binlerce tutsaktan bir tanesidir. Anne ve babasıyla kampa alınan Dita’ya, 31. blokta mahkumların kurduğu gizli bir okulun varlığı sezdirilir. Ne var ki okulun kitapları yoktur. Kitap bulundurmak yasaktır. Alman asıllı Yahudi olan Fredy Hirse, koğuşta gizli ve değerli sekiz kitaptan söz edince Dita, koğuşta gizli bir kütüphane çalışması içinde bulur kendini. Kitap, umuda giden yolda bir direnişin sembolüdür artık. Ama unutulan bir şey vardır. Kurallara uyumsuz olmak, kendi vücudunu diri diri Dr. Mengele’ye teslim etmek demektir...

Almanların düzeni özgürlükten daha çok sevdiğinin tanıklığını yapan roman, Tanrı’nın çarpık merhametini yüzüne çarpmaktan da geri durmaz.

Aşk ve deliliğin bir noktada kesiştiğinin sinyalini veren romanda tiksinti ve öfke yerini yalnızca hayal gücüne bırakacaktır.

Bunca kan, ölüm ve zulüm karşısında yazarın antikomünist bir tavır içinde bulunması ise okuyucuyu şaşırtacaktır.