Bizi en çok ilgilendiren ekmeğini yediğimiz, suyunu içtiğimiz, havasını teneffüs ettiğimiz, yollarında yürüdüğümüz, çatısına sığındığımız memleketimiz, yani Van, o nedenle Van’la devam edelim…
Bölge illerinin genelinde olduğu gibi tarım ve hayvancılık, Van’ın da olmazsa olmazlarından biridir.
Belki bazı illere nazaran Van’ın sınır ticareti, sanayi ve turizm gibi avantajları da var, ancak tarım ve hayvancılık çok daha hayati önemde…
Van için tarım ve hayvancılık, olması gereken bir nefestir.
Tabi sınır ticareti, sanayi, turizm konusunda istenen noktada olmayan Van’ın, tarım ve hayvancılık konusunda da ciddi bir sıkıntı içinde olduğunu söylememiz gerekiyor.
Küçük örneklerle gidelim…
Şimdi böyle bir kentte eğer köylü yoğurdunu marketten alıyorsa, yününü de dağ-bayır savuruyorsa ne düşünürsünüz?
Böyle bir şey mi var?
Bahse konu edeceğimiz yer, Van’ın Çaldıran ilçesi, Van’ın önemli bir parçası.
Çaldıran ki doğal yapısı nedeniyle hayvancılık için biçilmiş kaftan…
Van’ın tüm ilçeleri aynı şekilde ama Çaldıran bir başka elverişli bir yer.
Ancak gelin görün ki burada yaşayan insanların çoğu ellerini tamamen hayvan üretiminden çekmiş durumda, hayvancılık, yaylacılık artık bir kesim için hak getire…
Bir kısmı da hayvancılık yapsa da eksik yapıyor, mesela anlatıldığına göre koyun kırpma zamanında elde edilen yünlerin büyük bir kısmı ortalığa savruluyor, yün önemsenmiyor, satışı hemen hemen olmuyor, oluyorsa da çok az…
Çaldıranlı bir vatandaş, durumu şöyle izah ediyor:
“Çaldıran kırsalını dolaşın, yün, kurumuş otların tepesinde dolaşıyor”
Diğer yandan, insanlar evlerinde, sağlık bakımından son derece önemli olan yünlü eşyalar yerine sünger malzemeler kullanıyorlarmış!
Ve kilim…
50-60 yıllık kilimlerini, seyyar işportacıların getirdikleri kalitesiz, basit üretimli yolluklarla değiştiriyorlarmış!
Oysa kilim bölgede, başlı başına bir kültürel varlıktır, belki maddi değil ama manevi değeri büyüktür, fakat Çaldıran’da bu kültür de giderek ölüyor.
Bunun nedenlerini mutlaka sorgulamamız gerekiyor;
‘Neden?’
Neden değerlerimiz, bir bir önemsizleşmeye başladı?
Tabi en ilginci, köylerdeki çoğu kişi ekmeğini fırından, yoğurdu da ilçe merkezindeki marketlerden alıyormuş!
Alın size köy yaşamı..!
Onca varlık ve doğal imkân arasında ekmek fırından, yoğurt marketten..!
Peki, tarlaya, biraz buğdaya, tandıra ne olmuş?
Bir inek bile besleseniz yine de marketten yoğurt almazsınız ki Çaldıran yaylaları, dağları, ovaları süt hayvanını kendisi besliyor, sizin beslemenize bile gerek yok, yeter ki sahiplenin!
Tabi bu durum sadece Çaldıran ile sınırlı değil, diğer ilçelerin durumu da üç aşağı beş yukarı benzer…
Köylü üretmeyince şehre mahkûm oluyor, üretmeyince tüketici oluyor, sürekli tüketicilik de en sonunda gelir hayatı tüketir.
Bu açıdan Van’da hayatın tükenmesini istemiyorsak merkezi ve yerel yönetimlerin özellikle tarım ve hayvancılık konusunda önlemler alması gerekiyor.
“Vatandaş üretmiyor” bahanesinin arkasına sığınmadan, köydeki insanın neden şehirdeki markete ve fırına mahkûm olduğunun nedenleri açığa çıkarılmalı ve bir an önce çözüm yönünde gereği yapılmalıdır.
Facebook Yorum
Yorum Yazın